راهنمای مطالب
6. تفاوت پلی آمید ۶ و ۶۶ چیست؟
16. پلیمریزاسیون پلی آمید / تولید پلی آمید
17. عوامل موثر بر خواص پلی آمید چیست؟
پلی آمید چیست؟
پلی آمید چیست؟ پلی آمید یک پلیمر مصنوعی است که از پیوند یک گروه آمینه و یک گروه اسید کربوکسیلیک ساخته شده است. پلی آمید که بیشتر با نام نایلون شناخته می شود، یک پلاستیک ضد سایش است. همچنین این ماده در برابر ضربه سخت و مقاوم است و قابلیت ماشینکاری خوبی دارد.
پلی آمید در دهه 1930 توسط شرکت معروف آمریکایی Du Pont به ثبت رسیده است و به شکلهای ورق، میلگرد و لوله در سراسر دنیا تولید و در پارس پلیمر عرضه میشود. پلی آمیدها واحدهای تکرار شوندهای هستند که توسط پیوندهای آمیدی (آمیدی تکرار شونده (-CO-NH-)) به هم متصل میشوند. آنها ترموپلاستیک های مهندسی با کارایی بالا هستند که به صورت طبیعی یا مصنوعی ساخته می شوند.
فرمول پلی آمید
انواع پلی آمید و فرمولهای آنها
پلی آمید 6 (PA6): پلی آمید 6 که به اختصار PA6 نامیده میشود، از پلیمریزاسیون کاپرولاکتام تولید میشود. این پلی آمید یکی از پرکاربردترین انواع پلی آمیدها است و بیشتر به عنوان نایلون 6 شناخته میشود.
فرمول پلی آمید 6: n(C₆H₁₁NO)ₙ
پلی آمید 66 (PA66): پلی آمید 66، از واکنش آدیپیک اسید و هگزامتیلن دیآمین به دست میآید. این پلی آمید به عنوان نایلون 66 نیز شناخته میشود.
فرمول پلی آمید 6: n(₂C₁₂H₂₂N₂O)
پلی آمید 12 (PA12): پلی آمید 12 از پلیمریزاسیون لاکتام 12 تولید میشود. این نوع پلی آمید جذب آب کمتری نسبت به سایر پلی آمیدها دارد و در کاربردهایی که مقاومت در برابر رطوبت مهم است، استفاده میشود.
فرمول پلی آمید 12 (PA12): n(C₁₂H₂₁NO)
پلی آمید 11 (PA 11): پلی آمید 11 یک پلیمر زیستمحور است که از منابع تجدیدپذیر مانند روغن کرچک تولید میشود. این نوع پلی آمید خواص مشابهی با PA12 دارد، اما مزیت آن زیستتخریبپذیری بالاتر است.
فرمول پلی آمید 11 (PA 11): n(C₁₁H₂₁NO)
پلی آمیدها
1. پلی آمیدهای طبیعی: پلی آمیدهای طبیعی شامل موادی مانند پشم، ابریشم، کلاژن و کراتین هستند.
2. پلی آمیدهای مصنوعی: پلی آمیدهای مصنوعی را می توان از طریق پلیمریزاسیون به مواد جامدی مانند نایلون ها، آرامیدها و پلی آسپارتات سدیم تبدیل کرد. پلی آمیدهای مصنوعی به دلیل دوام و استحکام بالا معمولاً در منسوجات، صنایع خودروسازی، فرش، ظروف آشپزخانه و لباس های ورزشی استفاده می شوند. صنعت حمل و نقل مصرف کنندهی اصلی پلی آمید است که 35 درصد از مصرف کلی پلی آمید (PA) را تشکیل می دهد.
خانواده پلی آمید
خانواده پلی آمید ها به سه بخش تقسیم میشوند:
1.آلیفاتیک پلی آمیدها: پلی آمید 6، پلی آمید 6 6، پلی آمید 11، پلی آمید 12، پلی آمید 4_6، پلی آمید 10-6 و پلی آمید 12_6جز پلی آمیدهای آلفاتیک هستند که همه کاره ترین عملکرد را ارائه می دهند. آنها فاقد محتوای معطر هستند که حداکثر انعطاف پذیری، چقرمگی و سهولت پردازش را فراهم می کنند و مقاومت آنها در برابر حرارت و مواد شیمیایی در مقایسه با دو گرید دیگر کاهش یافته است.
2. پلی فت آمید: پلی فت آمید جز زنجیرهی اصلی پلی آمیدهای نیمه معطر است.گریدهای نیمه معطر خواص مکانیکی، عملکرد حرارتی متوسط و مقاومت شیمیایی را افزایش می دهند. این ویژگی ها با افزایش انعطاف پذیری و مقاومت در برابر ضربه همراه است.
3. پلی آمیدهای آروماتیک: پلی آمیدهای آروماتیک دارای درصد قابل توجهی از حلقه های معطر در ساختار مولکولی خود هستند. این ویژگی به آنها پایداری حرارتی و مقاومت شیمیایی بالا میبخشد و آنها را سفت و نسبتا شکننده میکند.
پلی آمیدهای معطر از تراکم چند اسید ترفتالیک با دی آمین ها به دست می آیند. PA 6-3-T یکی از نمونه های رایج پلی آمید معطر است. ماهیت آن بی شکل و شفاف است. آرامیدها را می توان در دمای 280-300 درجه سانتی گراد فرآوری کرد.
ثبات ابعادی بهتر،
مقاومت در برابر شعله و حرارت و
استحکام بالاتر
بسیاری از پلیمرهای نایلونی با یکدیگر قابل اختلاط هستند و امکان ایجاد مخلوط را فراهم می کنند.
آرامید در ساخت کابل و طناب، فتیله ها، سیستمهای کابل فیبر نور، دیافراگم بلندگو، بتن الیافی، محصولات ورزشی و... کاربرد دارد.
انواع پلی آمید
پلی آمید 6: پلی آمید 6 (PA 6) با نام نایلون 6 یا پلی کاپرولاکتام نیز شناخته می شود. این یکی از پرکاربردترین پلی آمیدها در سطح جهان است. با پلیمریزاسیون حلقه باز کاپرولاکتام سنتز می شود.
نقطه ذوب پلی آمید 6: 223 درجه سانتی گراد
پلی آمید 6 6: پلی آمید 6 6 یا نایلون 6 6 یکی از محبوب ترین ترموپلاستیک های مهندسی است. پلی آمید 6 6 بیشتر به عنوان جایگزینی برای فلز در کاربردهای مختلف استفاده می شود. نایلون 66 با تراکم هگزامتیلن دی آمین و اسید آدیپیک سنتز می شود. این دو مونومر هر کدام دارای 6 اتم کربن هستند
نقطه ذوب پلی آمید 6-6: 255 درجه سانتی گراد
پلی آمید 6G
پلی آمید ریختهگری که معمولاً پلی آمید 6G نامیده میشود، در اشکال استاندارد به شکل ورق، میلگرد و لوله ریخته می شود. پلی آمید 6G جز پلیمرهای مولکولی و کریستالی محسوب میشود.
پلی آمید 6G با استفاده از روش ریختهگری تولید میشود که در آن ماده خام کاپرولاکتام با استفاده از یک واکنش شیمیایی کنترلشده پلیمریزه میشود.
با استفاده از افزودنیهایی مانند روغن، روانکنندههای جامد یا تثبیتکنندههای حرارتی، ویژگیهای معمول پلی آمید را میتوان به طور انتخابی برای کاربردهای خاص تنظیم کرد و طیف سفارشی از مواد را برای پوشش طیف وسیعی از کاربردها باز کرد. پلی آمید 6G حتی بلورینگی بالاتر و ماشینکاری بهتری نسبت به نایلون اکسترود شده نشان میدهد.
پلی آمید 11 (نایلون 11)
پلی آمید 11 یک پلاستیک مهندسی نادر مبتنی بر زیستی است که از پلیمریزاسیون 11 آمینو آندکانوئیک اسید تولید می شود.
پلی آمید 11 یکی از اولین پلی آمیدهای زیستی است و نقطه ذوب آن 190 درجه سانتی گراد است.
پلی آمید 12 (نایلون 12)
پلی آمید 12 یا نایلون 12 یک ترموپلاستیک نیمه کریستالی است. عملکردی مشابه پلی آمید 11 دارد. پلی آمید 12 را می توان از منابع نفتی و هم از منابع تجدیدپذیر استخراج کرد. این یک پلیمر گران قیمت در مقایسه با سایر پلی آمیدها است.
پلی آمید 6-10 (نایلون 6-10)
پلی آمید 6-10 یک پلی آمید نیمه کریستالی است که از پلیمریزاسیون هگزامتیلن دی آمین با یک اسید دی بازیک یعنی اسید سباسیک تولید می شود. نقطه ذوب پلی آمید 6-10 223 درجه سانتی گراد است.
تفاوت پلی آمید ۶ و ۶۶ چیست؟
مقایسه پلیآمید 6 و 66
پلیآمید 6 (PA6) و پلیآمید 66 (PA66) دو نوع رایج پلیآمید هستند که در صنایع مختلف کاربرد دارند. در اینجا به مقایسه ویژگیها و کاربردهای این دو پلیآمید پرداخته میشود:
ساختار شیمیایی: PA6 از مونومر کاپرولاکتام و PA66 از دو مونومر هگزامتیلن دیآمین و اسید آدیپیک ساخته میشود، که بر ویژگیهای نهایی آنها تأثیر میگذارد.
نقطه ذوب: PA66 با نقطه ذوب بالاتر (حدود 265 درجه سانتیگراد) نسبت به PA6 (حدود 220 درجه سانتیگراد) دارای پایداری حرارتی بیشتری است.
مقاومت حرارتی: PA66 به دلیل نقطه ذوب بالاتر، در دماهای بالا عملکرد بهتری دارد و پایداری حرارتی بیشتری ارائه میدهد.
مقاومت مکانیکی: PA66 به دلیل ساختار مولکولی منظمتر، مقاومت کششی و مکانیکی بالاتری نسبت به PA6 دارد.
مقاومت به سایش: PA66 به خاطر ویژگیهای ساختاری خود، مقاومت به سایش و اصطکاک بالاتری نسبت به PA6 دارد.
جذب رطوبت: PA6 رطوبت بیشتری نسبت به PA66 جذب میکند، که میتواند بر خواص مکانیکی آن تأثیر بگذارد.
مقاومت شیمیایی: هر دو پلیآمید مقاومت خوبی در برابر مواد شیمیایی دارند، اما PA66 در برابر برخی مواد خاص مقاومتر است.
پردازش و ساخت: PA6 معمولاً پردازش آسانتری دارد و برای تولید قطعات پیچیدهتر مناسبتر است، در حالی که PA66 پردازش بیشتری نیاز دارد.
هزینه: PA6 معمولاً هزینه کمتری نسبت به PA66 دارد و برای کاربردهای مقرون به صرفه مناسبتر است.
پایداری ابعادی: PA66 به دلیل مقاومت بالاتر در برابر تغییرات دما و بار، پایداری ابعادی بهتری دارد.
کاربردها: PA66 در کاربردهای صنعتی مانند قطعات خودرو و ابزارآلات استفاده میشود، در حالی که PA6 برای کاربردهای عمومی و تولید قطعات اقتصادی مناسب است.
مدت زمان کاربرد: PA66 در کاربردهایی که نیاز به عمر طولانی و استحکام بالا دارند، انتخاب بهتری است، در حالی که PA6 برای کاربردهای مقرون به صرفه مناسب است.
چگالی: PA6 دارای چگالی کمی کمتر از PA66 است که میتواند در طراحی قطعات سبکتر مفید باشد.
ثبات ابعادی: PA66 معمولاً ثبات ابعادی بهتری در شرایط دمایی و محیطی متغیر دارد.
انعطافپذیری: PA6 معمولاً انعطافپذیری بالاتری نسبت به PA66 دارد و میتواند در برخی کاربردها مفید باشد.
کاربردهای تخصصی: PA66 بهطور خاص در صنایع خودروسازی و مکانیکی برای قطعاتی که نیاز به مقاومت بالا دارند، استفاده میشود، در حالی که PA6 برای کاربردهای عمومی و تولیدی مناسب است.
با توجه به این ویژگیها، انتخاب بین PA6 و PA66 به نیازهای خاص کاربرد و شرایط محیطی بستگی دارد.
دمای قالب گیری تزریقی پلی آمید 6 و پلی آمید 6 6:
پلی آمید 6: دمای مذاب بین 240-270 درجه سانتی گراد
پلی آمید 6 6: دمای مذاب بین 270 تا 300 درجه سانتی گراد
مزایا و معایب پلی آمید
مزایای پلی آمید
1. استحکام و چقرمگی بالا: پلی آمیدها به دلیل خواص مکانیکی عالی، شدت ضربه بالایی را تحمل کنند. استحکام و دوام بالا از الزامات رایج در زمینه پلاستیک های صنعتی است.
2. فرآیند پذیری پلی آمید ها: گریدهای پلی آمید قابلیت پردازش خوبی دارند و می توان آنها را با استفاده از قالب گیری تزریقی، اکستروژن، چاپ سه بعدی و بسیاری از تکنیک های پردازش، پردازش کرد.
3. پایداری حرارتی: پلی آمیدها پایداری حرارتی را در دماهای 100 تا 200 درجه سانتی گراد ارائه می دهند. در برخی موارد، با استفاده از تثبیت کننده های حرارتی می توان پایداری حرارتی را تا دمای 500 درجه سانتیگراد نیز افزایش داد بنابراین آنها در کاربردهایی استفاده می شوند که پایداری حرارتی بالایی نیاز است.
4. مقاومت شیمیایی بالا: در کاربردهایی مانند چرخ دنده ها و یاتاقان ها، مقاومت در برابر سایش و مواد شیمیایی (گریس و روغن) بسیار مهم است بنابراین پلی آمیدهای تخصصی برای مقاومت در برابر آسیب های شیمیایی ساخته می شوند. همچنین پلیآمید در برابر اسیدهای رقیق مانند اسید استیک، اسید لاکتیک و اسید کربنیک مقاوم است و معمولاً تحت تأثیر آنها قرار نمیگیرد. این ماده در برابر بسیاری از اسیدهای غیرآلی کمخطر نیز پایدار است.
5. اصطکاک: ضریب اصطکاک کم برای ساخت یاتاقان ها، چرخ دنده ها و سایر قطعات لغزنده مورد نیاز است بنابراین پلی آمیدها انتخابی مناسب برای ساخت انواع قطعات لغزنده محسوب میشوند.
سبک وزن: در بسیاری از کاربردها، تمایل به سبک وزنی وجود دارد، میلگرد پلی امید حدود ۳۰ درصد سبکتر از میلگردهای فولادی است. این امر باعث کاهش وزن قطعات ساخته شده از پلی آمید میشود و صرفهجویی در هزینهها را دربر دارد.
عایق الکتریکی: خواص عایق بودن، پلی آمیدها را برای اجزای الکتریکی مفید می کند.از پلی امید ها در ساخت: دوشاخه ها، سوکت ها، بوبین های سیم پیچ و ... استفاده میشود.
معایب پلی آمید
1. جذب رطوبت: پلی آمیدها تمایل به جذب رطوبت از محیط اطراف خود دارند. این جذب تا رسیدن به تعادل ادامه می یابد و می تواند بر پایداری ابعاد اثر منفی بگذارد. با افزایش رطوبت، مقاومت در برابر ضربه و انعطاف پذیری پلی آمید نیز افزایش می یابد.
همچنین با استفاده از تقویت کننده هایی مانند شیشه، فیبر کربن، کربن سیاه، فیبر آرامید، مواد معدنی، PTFE و سولفید مولیبدن میتوانیم خواص مکانیکی پلی آمیدها را تغییر دهیم
2. عدم مقاومت شیمیایی: پلیآمید در برابر اسیدهای غلیظ مانند سولفوریک، نیتریک، هیدروفلوریک و فرمیک مقاوم نیست و ممکن است به سرعت تخریب شود. این اسیدها میتوانند باعث کاهش مقاومت مکانیکی و تغییر خواص پلیآمید شوند.
پلی آمید در برابر اسیدهای قوی مقاومت کمی دارد و اسیدهای قوی موجب خوردگی و تخریب سطح این پلیمر میشوند.
3. نفوذ پذیری: نفوذ پذیری فیلمهای پلی آمید در برابر بخار آب که باعث افزایش رطوبت و کاهش خواص مکانیکی میشود.
فرم های جامد پلی آمید
1.میلگرد پلی آمید
2. ورق پلی آمید
2. لوله پلی آمید
هرکدام از این اشکال پلی آمید در ابعاد سفارشی و یا استاندارد در پارس پلیمر موجود است. به طور خلاصه، نایلون ها تطبیق پذیری در طراحی فیزیکی را برای مطابقت با بسیاری از فرآیندهای تولید ارائه می دهند.
روش تزریق پلی آمیدها
روش تزریق پلیآمیدها شامل مراحل زیر است:
آمادهسازی مواد: گرانولهای پلیآمید به دقت خشک و آماده میشوند تا از جذب رطوبت جلوگیری شود.
حرارتدهی: مواد به وسیله بخش حرارتی دستگاه تزریق گرم میشوند تا به حالت مذاب درآیند.
تزریق به قالب: مواد مذاب تحت فشار بالا از طریق نازل به داخل قالب تزریق میشوند.
سرد کردن: قالب به سرعت خنک میشود تا پلیآمید جامد شده و شکل نهایی قطعه به دست آید.
خارج کردن قطعه: قطعه نهایی پس از سرد شدن از قالب خارج میشود.
بازرسی کیفیت: قطعات تولید شده برای بررسی دقت ابعادی و کیفیت بازرسی میشوند.
پردازش نهایی: قطعات ممکن است به پردازشهای اضافی مانند ماشینکاری یا رنگآمیزی نیاز داشته باشند.
کنترل دما و فشار: دما و فشار تزریق باید به دقت کنترل شود تا از کیفیت و یکنواختی قطعه اطمینان حاصل شود.
روش تزریق برای پلیآمیدهایی که دارای ویژگیهای جریانپذیری خوب هستند، مانند PA6 و PA66، امکانپذیر است. این پلیآمیدها به دلیل خواص مکانیکی و حرارتی مناسب، به خوبی تحت فرآیند تزریق قالبگیری قرار میگیرند. در این فرآیند، پلیآمید ذوب شده به درون قالب تزریق میشود تا قطعات با دقت بالا تولید شوند. برای به دست آوردن بهترین نتایج، تنظیمات صحیح دما، فشار و زمان تزریق ضروری است.
پارچه پلی آمید
پارچه پلی آمید یک اصطلاح کلی است که برای اشاره به انواع پارچه هایی که از رشته های مونومر پلی آمید ساخته می شوند استفاده می شود. معروف ترین نوع پارچه پلی آمید نایلون است که از طریق یک فرآیند شیمیایی تولید می شود.
پلی آمید پارچه یکی از مواد با کیفیت و محبوب در صنعت نساجی است. این نوع پارچه، به دلیل ویژگیهای منحصر به فردش، به طور گستردهای در تولید لباسهای ورزشی، کلاه، کیف و دیگر محصولات پوشاک استفاده میشود. پلی آمید به دلیل مقاومت بالا در برابر سایش و دوام طولانی، انتخاب مناسبی برای کاربردهای مختلف است. همچنین، خاصیت جذب رطوبت پایین آن باعث میشود که این پارچه به خوبی برای فعالیتهای بدنی و محیطهای مرطوب مناسب باشد. این ماده به راحتی شسته و نگهداری میشود و میتواند در برابر لکهها و آلودگیها مقاوم باشد. اگر به دنبال پارچهای با کیفیت، سبک و مقاوم برای استفاده در محصولات مختلف هستید، پلی آمید میتواند گزینهای ایدهآل باشد. پلی آمید پارچه با تنوع رنگ و الگوهای مختلف، امکان طراحی و تولید محصولاتی جذاب و مدرن را فراهم میآورد.
پارچههای پلی آمید مانند نایلون معمولاً در طول جنگ جهانی دوم به عنوان مواد چتر نجات استفاده میشدند و زمانی که جنگ به پایان رسید، کمبود پارچه باعث شد بسیاری از زنان لباسهایی از چتر بازیافتی بسازند. هنگامی که نایلون با پارچه های دیگر ترکیب می شود، مزایای منحصر به فردی مانند خاصیت ارتجاعی و ابریشمی به ارمغان می آورد که منجر به افزایش ترکیب این پارچه با منسوجاتی مانند پنبه، پلی استر و پشم شده است.
کاربرد پلی آمید
پلی آمیدهای مصنوعی به دلیل دوام و استحکام بالا معمولاً در منسوجات، صنایع خودروسازی، فرش، ظروف آشپزخانه و لباس های ورزشی استفاده می شوند. صنعت حمل و نقل مصرف کننده اصلی پلی آمید است که 35 درصد از مصرف پلی آمید (PA) را به خود اختصاص می دهد.
کاربرد پلی آمید در صنعت
نایلون در چهار گرید اصلی نایلون پلی آمید وجود دارد: نایلون 66، 11، 12 و4.6 این نام ها از طول زنجیره های پلیمری آنها می آید. عدد اول تعداد اتم های کربن موجود در دی آمین و عدد دوم تعداد اتم های کربن موجود در اسید است. کاربردهای معمولی عبارتند از:
- لباس
- مسواک
- چرخ ها
- دستکش
- عکس
- فرش
- رشته های راکت تنیس
- کانکتورهای الکتریکی
- چادر
- چرخ دنده ها
پلی آمید در منسوجات مانند لباس و فرش رایج است. همچنین اغلب در تولید اقلامی که به استحکام و انعطاف پذیری نیاز دارند، از جمله خط ماهیگیری، اتصالات الکتریکی، سیم های گیتار، ایمپلنت های پزشکی و... استفاده می شود.
پلی آمید در لباس
کاربرد پلیآمید در انواع لباسها
کاربرد پلیآمید در لباسهای ورزشی: پلیآمید به دلیل قابلیتهای انعطافپذیری و خشک شدن سریع، انتخابی عالی برای لباسهای ورزشی است. این لباسها به ورزشکاران کمک میکنند که حین فعالیتهای سنگین احساس راحتی داشته باشند.
کاربرد پلیآمید درلباسهای زیر و جوراب: پلیآمید به دلیل لطافت و خاصیت کشسانی، برای تولید لباسهای زیر و جوراب بسیار محبوب است.
لباسهای رسمی و نیمهرسمی: پلیآمید به دلیل مقاومت در برابر چین و چروک و قابلیت ترکیب با دیگر الیاف مانند پنبه و پلیاستر، در تولید لباسهای رسمی و نیمهرسمی نیز کاربرد دارد.
مقایسه پلیآمید با دیگر الیاف
پلیآمید در مقایسه با الیاف طبیعی مانند پنبه و پشم، مزایایی مانند مقاومت بیشتر، وزن کمتر و خشک شدن سریعتر دارد. از طرفی، پلیآمید در مقایسه با پلیاستر، انعطافپذیری و لطافت بیشتری ارائه میدهد، اما ممکن است کمی گرانتر باشد.
با توجه به مزایای پلیآمید، اگر به دنبال لباسی هستید که هم شیک باشد و هم راحتی بیشتری ارائه دهد، لباسهای تولید شده با پلیآمید یک گزینه ایدهآل هستند.
پلی آمید الیاف دار
پلی آمید الیاف دار به پلی آمیدهایی اطلاق میشود که بهمنظور تقویت خواص مکانیکی و ساختاری خود، با الیاف تقویتکننده مانند الیاف شیشه، کربن یا آرامید ترکیب شدهاند. این مواد ترکیبی به دلیل خواص بهبود یافتهای که در برابر حرارت، سایش و استحکام دارند، در صنایع مختلفی از جمله خودروسازی، هوافضا و صنایع الکترونیکی کاربرد دارند.
بهعنوان مثال، پلی آمید تقویتشده با الیاف شیشه (مثل نایلون 6،6 با الیاف شیشه) معمولاً در قطعات صنعتی و قطعات خودرو استفاده میشود، زیرا این ترکیب باعث افزایش استحکام و کاهش انبساط حرارتی میشود.
پلی آمید در پزشکی / پلی آمید در دندانپزشکی
دندانپزشکی: پلی آمید یک ماده انعطاف پذیر است که برای پایه های دندان مصنوعی و قلاب کردن مناسب است همچنبن پلی آمید در تولید نخ دندان مورد استفاده قرار میگیرد و سلامت دهان و دندان را تامین میکند.
ابزار پزشکی با پوشش نایلونی: از ابزار پزشکی با پوشش نایلونی در زمان نیاز به مقاومت در برابر سایش و سایش شیمیایی (مانند هیدروکربن ها) استفاده می کنند.
درن های جراحی: انواع درن ها یا کاتترها از جمله تجهیزات پزشکی هستند که در جراحی و برای تخلیه ترشحات و خونابه داخل زخم قرار داده میشوند. اساس کار درن ها مثل ساکشن است و به تخلیه خون، ترشحات و هوا از ناحیه جراحی شده کمک میکنند.
سایر کاربردهای پزشکی عبارتند از:
- لوله های تغذیه
- دستگاه های دیالیز
- دستکش های ضد حساسیت
- ملافه های بیمارستانی
- جوراب های فشرده
- کابل های ابزار
- پانسمان زخم
نایلون چیست
نایلون نام تجاری پلیآمیدها است، که گروهی از پلیمرها با واحدهای ساختاری آمید در زنجیرههای بلند هستند. نایلون به دلیل خواص مکانیکی قوی، مقاومت در برابر سایش و قابلیت انعطافپذیری، در صنایع مختلف کاربرد دارد. انواع مختلف نایلون شامل PA6، PA66 و PA12 هستند که هرکدام ویژگیهای خاص خود را دارند. این مواد در تولید کالاهای مختلف مانند پارچه، قطعات ماشینآلات، و لوازم خانگی استفاده میشوند. نایلون همچنین به دلیل مقاومت خوب در برابر مواد شیمیایی و حرارت، در شرایط محیطی سخت نیز عملکرد مناسبی دارد. تولید نایلون به روشهای مختلفی مانند پلیمریزاسیون حلقوی و پلیمریزاسیون دما بالا انجام میشود.
مونومر چیست؟
مونومرها اتم ها یا مولکول های کوچکی هستند که به یکدیگر متصل می شوند و ساختارهای پیچیده تری مانند پلیمرها را تشکیل می دهند. چهار نوع اصلی مونومر شامل قندها، اسیدهای آمینه، اسیدهای چرب و نوکلئوتیدها وجود دارد.
Nomex نومِکس
آیا Nomex همان آرامید است؟نومِکس یک پلیمر پلی آمید آروماتیک مصنوعی، یک عایق مقاوم در برابر حرارت و ترکیبی عالی از استحکام و دوام است. این ماده ترموست مقاوم در برابر رطوبت بسیار مقاوم است و پایداری مکانیکی بالایی دارد.
نومِکس یک متاآرامید معروف است که در لباس های آتش نشانی و لباس های FR در بخش صنعتی استفاده می شود.
نومِکس، و آلیاژ آن با کولار، همان چیزی است که آتشنشانان را به هنگام انجام عملیات نجات، از مرگ در اثر سوختگی حفظ میکند.
کولار Kevlar
کولار نوعی الیاف آرامید است که در مواد نساجی بافته می شود و بسیار قوی و سبک وزن است. همچنین کوالار در برابر خوردگی و حرارت مقاومت بالایی دارد.
کولار در مشاغل متعددی مانند مهندسی هوافضا (مانند بدنه هواپیما)، زره بدن، جلیقه های ضد گلوله، ترمز خودروها و قایق ها استفاده می شود.
آیا کولار 100% ضد گلوله است؟
کولار به تنهایی میتواند گلولهها را متوقف کند، اما این موضوع مهم است که چند لایه کولار برای پرتابه با چه قطری لازم است.
ویژگی های كلیدی پلی آمیدها
- مقاومت مكانیكی بالا
- پایداری حرارتی خیلی خوب
- توازن سفتی/ چقرمگی عالی
- ویژگی ضد شعله بسیار خوب
- مقاومت سایشی بالا و اصطكاك سطحی كم
- مقاومت شیمیایی بالا
- جریان پذیری و فرایند پذیری خوب
- استحکام و سفتی بالا در دمای بالا
- قدرت ضربه خوب، حتی در دمای پایین
- جریان بسیار خوب برای پردازش آسان
- مقاومت عالی در برابر سوخت و روغن
- خواص عایق الکتریکی خوب
- ثبات ابعادی پایین در اثر جذب رطوب
گرانول چیست؟
گرانول نوعی ماده خام به شکل دانه های ریز است که در تولید مواد پلاستیکی استفاده می شود. گرانول پلاستیک به عنوان یک نوع پلیمر ترموپلاستیک ظاهر می شود. گرانول های پلاستیک که عموماً از پلیمرها تولید می شوند، به دلیل هزینه کم در بسیاری از کاربردهای صنعتی مورد استفاده قرار میگیرند.
رزین های پلی آمید
رزین های پلی آمید، پلیمرهای متراکم خطی با درجه بلورینگی بالا با پیوندهای آمیدی تکراری در زنجیره مولکولی هستند. مواد پلی آمیدی اغلب با اصطلاح نایلون شناخته میشوند. نام تجاری نایلون توسط Dupont (اولین سنتز موفق پلی آمید) در جهان معرفی شده و به یک اسم رایج تبدیل شده است.
هاردنر پلی آمید
یکی رایجترین هاردنرهای رزین اپوکسی، هاردنر پلی آمید است. در واقع هاردنر پلی آمید به عنوان عامل پخت رزین اپوکسی استفاده میشود. وجود گروههای آمینی و انیدریدی باعث سخت شدن رزین اپوکسی میشود.
حضور هاردنر پلی آمید در رزین اپوکسی اساساً یک ترکیب آلی بسیار شبیه به آمونیاک به وجود میآورد، با این تفاوت که یکی از اتم های هیدروژن آن با اتم دیگری جایگزین شده است. اپوکسی پخت شده با پلی آمید معمولاً به عنوان پوشش یا چسب استفاده میشود.
پلیمریزاسیون پلی آمید / تولید پلی آمید
پلیمریزاسیون پلیآمید فرآیند شیمیایی است که در آن مونومرهای آمید به یکدیگر متصل میشوند تا پلیمرهای طولانی و زنجیرهای بسازند. این فرآیند معمولاً به دو روش اصلی انجام میشود: پلیمریزاسیون مرحلهای و پلیمریزاسیون زنجیرهای.
پلیمریزاسیون مرحلهای: در این روش، مونومرهای آمید که به صورت دیآمین و دیاسید هستند، واکنش داده و پلیآمید را تشکیل میدهند. این واکنش معمولاً به صورت دما و فشار بالا انجام میشود تا پلیمرهای طولانیتری تولید شود.
پلیمریزاسیون زنجیرهای: در این روش، مونومرهای آمید که معمولاً به صورت لاکتامها (مونومرهای حلقوی) هستند، به یکدیگر متصل شده و زنجیرههای طولانی پلیآمید را ایجاد میکنند. این روش به صورت فرآیندهای حلالی یا ذوبی انجام میشود.
پلیآمیدها، مانند نایلون، به دلیل خواص مکانیکی و شیمیایی عالی خود در صنایع مختلفی از جمله نساجی، خودرو، و الکترونیک مورد استفاده قرار میگیرند.
فرم دهی پلی آمید ها و ساخت محصولات با جنس پلی آمید
پلیآمیدها، مانند نایلون، به دلیل ویژگیهای برجستهای که دارند، در تولید انواع محصولات مورد استفاده قرار میگیرند. فرمدهی پلیآمیدها شامل چندین روش کلیدی است:
ریختهگری: پلیآمید مایع به قالبها ریخته شده و پس از سرد شدن، به شکل قالب درمیآید. این روش برای تولید قطعات پیچیده و بزرگ مناسب است.
پرانتز (Extrusion): پلیآمید به صورت گلولهای وارد اکسترودر میشود، ذوب شده و از طریق قالبها به اشکال مختلف (مانند لولهها و ورقها) تبدیل میشود.
فشردهسازی (Compression Molding): پلیآمید به شکل پودر یا گلوله در قالبهای گرم تحت فشار قرار میگیرد تا قطعاتی با حجم بالا و اشکال پیچیده تولید شود.
پوششدهی: پلیآمید به عنوان پوشش برای سطوح مختلف به کار میرود تا مقاومت در برابر سایش و خوردگی افزایش یابد.
تزریق پلاستیک (Injection Molding): پلیآمید به داخل قالبهای تزریقی تحت فشار بالا وارد میشود، این روش برای تولید قطعات دقیق و با حجم زیاد مناسب است.
محصولات ساخته شده از پلیآمید شامل لباسها و پارچههای نساجی، قطعات خودرو، اجزای الکترونیکی، قطعات مکانیکی، ابزارهای پزشکی، و بستهبندیهای مقاوم به نفوذ گاز و رطوبت است. این مواد به دلیل استحکام، انعطافپذیری، و مقاومت به سایش در صنایع مختلف کاربرد دارند.
عوامل موثر بر خواص پلی آمید چیست؟
چرا پلی آمیدها رطوبت را جذب می کنند؟ نایلون ها با داشتن ساختار "قطبی" رطوبت را جذب می کنند.در ساختار پلیآمید، گروههای آمیدی (-CONH-) به صورت پیوندهای هیدروژنی با مولکولهای آب تعامل میکنند. این پیوندهای هیدروژنی به پلیآمیدها امکان میدهند که آب را از محیط جذب کنند. این جذب رطوبت باعث تغییرات در خواص فیزیکی پلیآمیدها، مانند استحکام، انعطافپذیری، و ابعاد میشود. به ویژه، نایلونها (نوعی پلیآمید) معروف به جذب رطوبت زیاد هستند، که این ویژگی میتواند بر عملکرد و کاربردهای آنها تاثیر بگذارد.
درصد جذب آب پلی آمیدها بسته به نوع آنها متفاوت است:
پلی آمید 6 (Nylon 6): حدود 3-4 درصد وزن آب.
پلی آمید 66 (Nylon 66): حدود 2-3 درصد وزن آب.
پلی آمید 11 (Nylon 11): حدود 1-2 درصد وزن آب.
پلی آمید 12 (Nylon 12): کمتر از 1 درصد وزن آب.
میزان دقیق جذب آب میتواند تحت تأثیر عواملی مانند دما، رطوبت نسبی، و شرایط پردازش قرار گیرد. همچنین، در کاربردهای صنعتی، افزودنیها و تغییرات در فرایند تولید میتوانند بر میزان جذب آب تأثیر بگذارند. پلی آمیدها معمولاً در شرایط مرطوب نسبت به شرایط خشک خاصیت مکانیکی و ابعادی متفاوتی از خود نشان میدهند.
برای بررسی هر کدام از انواع پلی آمید بر روی نام آن کلیک کنید
پلی آمید 6 |
|
پلی آمید 6G |
|
پلی آمید 6 6 |
|
پلی آمید روغنی (زلامید) |
|
پلی آمید با الیاف شیشه |
|
پلی آمید Polyamide پلی آمید چیست؟ پلی آمیدها واحدهای تکرار شوندهای هستند که توسط پیوندهای آمیدی -CO-NH- به هم متصل میشوند. پلی آمید ها ترموپلاستیک های مهندسی با کارایی بالا هستند که به صورت طبیعی یا مصنوعی ساخته میشوند. پلی آمیدهای مصنوعی در ساخت خودرو، حمل و نقل، برق و الکترونیک و... کاربرد دارند.